Slim circulair: minder materiaal gebruiken

Probeer bewust minder te doen door goed af te wegen wat wel én wat niet nodig is. Wonion bijvoorbeeld bedacht samen met haar ketenpartners een manier om woningen nul-op-de-meter (NOM) te maken met zo min mogelijk ingrepen. Onder het motto ‘keep it simple and smart’ werden deze partners uitgedaagd om met logische en eenvoudige oplossingen te komen. Uitgangspunt hierbij is om zoveel mogelijk bestaande onderdelen in de woning te laten zitten. Dit betekent soms dat je ergens anders in de woning iets méér moet doen om aan de NOM-standaard te voldoen; er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Voor lage temperatuurverwarming is het bijvoorbeeld niet altijd nodig om de radiatoren te vervangen. Door een ondersteunende ventilator onder de bestaande radiator te zetten, kan de verwarmde lucht beter circuleren. De radiator kan dan blijven zitten. Met deze ingreep bespaar je zowel op materiaal als op kosten.

Minderen met materiaalgebruik is geen rocket science. Zeker niet wanneer je dat steeds in dezelfde logische werkvolgorde doet:

1. Ga uit van wat er in de woning zit.
2. Kan een onderdeel niet blijven zitten? Kijk dan of je binnen je woningvoorraad materialen hebt die je kunt hergebruiken. Je kunt ook met andere corporaties samenwerken om materialen uit te wisselen.
3. Heb je toch nieuwe materialen nodig? Kies dan zoveel mogelijk voor bio-based producten.

Wonion gebruikte bijvoorbeeld dakpannen, gevelstenen en dakramen opnieuw. Met het hout dat uit een woning komt, probeert de corporatie nieuwe kozijnen te laten maken. Hoewel dit laatste nog lastig is, want niet iedere producent durft kwaliteitsgaranties te bieden. Als je Marktplaats afspeurt, zie je dat Trespa daar in grote hoeveelheden wordt aangeboden.

Als sector verduurzamen we op grote schaal woningen. Cv-ketels worden hierbij soms vervangen door warmtepompen. Soms valt niet te voorkomen dat een cv-ketel wordt verwijderd die er nog geen 5 jaar hangt.  Zo’n ketel kan nog jaren dienst doen en is nog prima bruikbaar in een woning die over 10 jaar op de planning staat voor verduurzaming. Hetzelfde geldt voor PV-panelen die 10 jaar geleden zijn geïnstalleerd om woningen naar nul-op-de-meter te brengen. Deze panelen wekken nu eigenlijk al te weinig energie op om aan de NOM-eisen te voldoen, constateert Wonion. Deze corporatie gaat de PV-panelen daarom voor andere woningen gebruiken die nog geen PV-panelen hebben en niet aan de NOM-standaarden hoeven te voldoen.

Vaak worden woningen om de 30 jaar groots gerenoveerd. Sommige onderdelen vervangen we dan eigenlijk te laat én sommige onderdelen te vroeg. Dat kost extra materiaal. Grote renovatieplannen sluiten niet altijd aan op de behoefte en het tempo van de huurder. Door de woning op te delen kun je afzonderlijke delen precies op het juiste moment vervangen. Portaal doet een pilot met componentsgewijs renoveren in ‘Jouw thuis’. In deze aanpak kunnen bewoners zelf keuzes maken over renoveren. Want een huurder weet vaak zelf het best wanneer iets aan vervanging toe is. Deze aanpak sluit dus aan op het natuurlijk moment van de klant, niet van de woning. Portaal heeft het renovatieproces daarvoor anders ingericht door de klantreis te volgen. Hiermee maak je de huurder blij, kun je op materiaal besparen én op kosten. Doordat je werkt met standaard producten en kleine vervangingen is er geen aannemer nodig en zijn er geen kosten die normaal met het optuigen van een project gemoeid zijn. Bovendien kunnen producten en processen continu worden geoptimaliseerd, wat faalkosten kan verminderen. Én, een klant die zelf aan het stuur staat, helpt mee met de voorbereidingen.

Door het onderhoudsproces slim in te richten kun je zowel op materiaalgebruik als op kosten besparen. Wanneer is iets wel óf niet aan vervanging toe? Door goed na te denken over de basiskwaliteit bij mutatie probeert De Alliantie ervoor te zorgen dat onderdelen van de woning alleen worden vervangen wanneer het echt nodig is.

Minder materialen gebruiken en kosten besparen. Wie wil dat nu niet? Om hiermee verschil te kunnen maken, zul je op zoek moeten naar schaalbare oplossingen. En naar partners die kunnen opschalen wanneer een oplossing goed werkt. Circulair werken begint vaak met kleine stapjes. Maar houd altijd in je achterhoofd dat je uiteindelijk zult opschalen om impact te kunnen maken.