‘Staedion volgt de visie voor de energietransitie van de gemeente’, vertelt Niels van der Wal, programmamanager Duurzaamheid. In Den Haag zullen de meeste complexen worden aangesloten op een warmtenet, bijvoorbeeld met restwarmte vanuit de Rotterdamse havens. Van de ruim 35.000 zelfstandige woningen zijn er momenteel al 5.700 gasloos. Bijna 30.000 woningen moeten nog in transitie voor 2050, dat is een enorme opgave. ‘In bepaalde wijken heeft Staedion grote renovaties op het programma. Het liefst maken we deze woningen meteen gasloos, maar vaak is er nog geen warmtenet aanwezig.’
De renovatie wil Staedion niet uitstellen, want dat is nadelig voor de huurders. Om te voorkomen dat er over een paar jaar weer werklui bij de huurders over de vloer komen, sluit Staedion de woning nu aan op een tijdelijke, duurzame warmtebron met een lokaal warmtenet dat op termijn opgaat in het grotere warmtenet. Voor de bewoners is deze aansluiting definitief.
Dat er een warmtenet voor een groot deel van de stad komt, ligt inmiddels zo goed als vast. De gemeente zet een aanbesteding in de markt om warmteleveranciers te selecteren. Woningcorporaties hebben daar geen invloed op. ‘Wij willen de woningen van het aardgas afhalen en onze huurders voorzien van duurzame warmte. Voor de bron zijn we afhankelijk van de gemeente en de leverancier. Het is natuurlijk de bedoeling dat de warmtebron duurzaam is.’
Voorwaarden voor succes
Zo op het eerste gezicht lijkt de aansluiting op een warmtenet misschien ingewikkeld, toch kiest Staedion hier bewust voor: ‘We moeten hoe dan ook fossielvrij worden. Gas is dat niet. En met de hoge energieprijzen wil je zo snel mogelijk een alternatief hebben. Nu zijn de tarieven van warmtenetten gekoppeld aan de gasprijs, de ACM heeft hiervoor een maximum gesteld. Van der Wal: ‘Corporaties stellen die tarieven niet vast. Maar voelen wel de verantwoordelijkheid voor de betaalbaarheid van de energierekening van de huurders.’
Om een woningcomplex te kunnen aansluiten op een warmtenet moet 70% van de huurders akkoord zijn. De koppeling met de gasprijzen maakt warmtenetten niet direct tot een populaire alternatieve bron. Toch had Staedion niet heel veel problemen om bewoners mee te krijgen. ‘Ik denk dat dit vooral komt doordat we het combineren met een renovatie, die de huurders veel oplevert. Zou het alleen om een warmtetransitie gaan, dan was het waarschijnlijk lastiger.’ Om draagvlak bij huurders te krijgen voor de transitie naar warmtenetten, is het van groot belang dat de huurder het voordeel ervaart. Huurders moeten niet het gevoel hebben aan een monopolist te zijn overgeleverd. In de toekomst zullen warmtetarieven gebaseerd worden op de kostprijs van warmte. ‘Het Rijk moet dan wel garanties kunnen bieden dat de kosten voor de eindgebruiker betaalbaar blijven.’
Wat Van der Wal een belangrijk leerpunt vindt bij de overgang naar warmtenetten is de inhuur van externe expertise: ‘Wij willen als Staedion niet zelf de rol van warmteleverancier vervullen, dat moet je overlaten aan partijen die deskundig zijn, je wilt immers niet voor verrassingen komen te staan. Je huurder moet ervan op aan kunnen dat de woning goed verwarmd wordt.’
Ondersteuning van de overheid is in deze transitie van groot belang. In het geval van Staedion dragen subsidies bij om de tijdelijke warmtebron mogelijk te maken. ‘Zo hebben we met een tijdelijk alternatief een definitieve aansluiting voor onze huurders kunnen realiseren.’
