4 Groningse corporaties redden samen alle woningen van Marenland

De Groningse gemeenten Het Hogeland en Eemsdelta liggen in het hart van het aardbevingsgebied. De versterkingsopgave is enorm, binnen het gebied staan 9.000 corporatiewoningen. Die opgave trof Woongroep Marenland onevenredig hard. Zo hard zelfs dat de corporatie de handdoek in de ring moest gooien. 4 andere corporaties met woningen in hetzelfde gebied sprongen in. 

‘Wij werken als Kr8-corporaties al een aantal jaren gebiedsgericht samen aan de versterkingsopgave’, vertelt Laura Broekhuizen, directeur-bestuurder van Woonstichting Groninger Huis. Op verzoek van de toezichthouders hadden de corporaties eerder al hun portefeuillestrategie op elkaar afgestemd.

‘Woongroep Marenland gaf aan dat de opgave groter was dan zij als corporatie aankon. Afstand doen van het vastgoed was vanuit het oogpunt van volkshuisvesting de beste oplossing. Toen we samen gingen zitten, was al vrij snel duidelijk dat niemand van ons alles van Marenland kon overnemen. We moesten het dus met z’n allen doen.’

De 4 corporaties hebben zelf ook woningen in het werkgebied van Woongroep Marenland. De verdeling hebben ze gedaan via de natuurlijke geografische lijnen van elke corporatie. Broekhuizen: ‘Een gebiedsgerichte benadering was de meest logische keuze. Dus namen Wierden en Borgen en Goud Wonen de woningen in Het Hogeland over. Acantus en Groninger Huis richtten zich op de kern van Appingedam. In de omliggende dorpen zaten Acantus en Wierden en Borgen al. Dus we keken waar gebieden op elkaar aansloten, waar de expertise lag. Uiteindelijk was het een eenvoudig gesprek.'

bestuurder van Acanthus. We hebben de bouwtechnische uitdaging in kaart gebracht en druk gerekend. Huurdersorganisaties, ondernemingsraden en raden van commissarissen hebben we geconsulteerd en op de hoogte gehouden van elke stap. Het meeste werk is verzet in werkgroepen, waarin vertegenwoordigers van alle betrokken corporaties zaten. De intensiteit van dit hele proces noemt Tijsma een ‘succesfactor’. ‘Zeker in het tempo van de besluitvorming.’ 

Die intensieve samenwerking had nog een voordeel, zo bleek. ‘Je krijgt een kijkje in elkaars keuken en ziet onderlinge verschillen. We hebben elkaar daardoor veel beter leren kennen. Het was een enorme uitdaging, want onze dagelijkse dienstverlening moest ook doorgaan. Ook de collega’s gaven na afloop aan dat ze deze periode als heel leerzaam hebben ervaren.’

De overname van de woningen van Woongroep Marenland stelt de 4 corporaties de komende jaren voor een extra uitdaging. Dat geldt zeker voor Woningstichting Goud Wonen die pas sinds 1 januari 2023 bestaat na een fusie van De Delthe en SUW. De lat ligt hoog, aldus directeur-bestuurder Harry Oosting, maar het moet lukken om in de komende jaren alle ambities te realiseren. 

Oosting: ‘Wij hebben nu 1.500 woningen en moeten in de komende jaren 400 woningen slopen en nieuw bouwen. Deze huurders gaan er qua totale woonlasten uiteindelijk fors op vooruit. Ik zie het daarom als een morele plicht om in dezelfde periode ook de andere woningen te verduurzamen, zodat we ook die huurders zoveel mogelijk hetzelfde comfort bieden. Als je alle woningen over 5 jaar minimaal op label A wilt hebben, is dat een flinke klus. Niet alleen financieel, maar ook organisatorisch best spannend.’ 

Matthieu van Olffen, directeur-bestuurder van Wierden en Borgen voegt hieraan toe: ‘In sommige gevallen voegen wij projecten van onze oude en nieuwe woningen samen, zodat het één groot project wordt, zoals in Middelstum. De andere corporaties doen dit ook op die manier. Zo kunnen we de totale opgave efficiënter uitvoeren.’

Dat de corporaties in Noordoost-Groningen elkaar zo gemakkelijk weten te vinden, komt volgens Van Olffen ook door het bestaan van een gezamenlijke ‘vijand’: de aardbevingen. ‘De impact op onze huurders is enorm. Niemand zit te wachten op het versterken van zijn huis, of gedwongen verhuizen naar een nieuwe woning. Het leidt tot frustratie, onzekerheid en stress. Het gaat bovendien ten koste van de leefbaarheid.’

‘Als Kr8-corporaties willen wij in de komende jaren daarom ook investeren in het herstel van de sociale infrastructuur. Het klinkt misschien raar, maar het hebben van één corporatie minder maakt het gemakkelijker. Voor het vastgoed is het goed nieuws. Straks, na de versterkingsoperatie, staan onze woningen er beter voor dan waar ook in Nederland.’

De 4 corporaties trekken in de komende jaren €25 miljoen extra uit voor de vernieuwing en verduurzaming van de woningen van Woongroep Marenland. Hoewel de huurders er dus uiteindelijk op vooruit gaan, wordt dit nu vaak nog niet zo ervaren, vertelt Laura Broekhuizen. 

‘Deze huurders hebben in de afgelopen jaren wat te weinig aandacht gehad, merken wij nu. Bovendien is door de nasleep van de aardbevingen het wantrouwen groot. In hun ogen horen wij tot hetzelfde systeem. We doen voor deze nieuwe huurders in principe niets anders dan voor de rest. We nemen alleen af en toe wat extra tijd voor een kop koffie. Dat helpt.’

De corporaties hadden bovendien afgesproken het voltallige personeelsbestand van Woongroep Marenland over te nemen. Zij hebben inmiddels een zachte landing gemaakt, aldus Matthieu van Olffen. ‘Een aantal medewerkers had lang voor Marenland gewerkt. Dus ze hebben een spannend jaar achter de rug. Wij zijn natuurlijk blij dat er historie meekomt. Dat deze mensen nog weten hoe het zit.’

Uit het proces zijn goede lessen te trekken, ook voor de rest van het land, vertellen de bestuurders. Anita Tijsma: ‘Sowieso het vertrouwen, dat je er bestuurlijk echt voor moet gaan. In de details zitten altijd de lastigheden, dus je moet ontzettend goed het doel voor ogen houden. Daarnaast moet je zorgen voor een haalbare, realistische planning en daarover goed overleggen en helder communiceren.’

De bestuurders kijken terug op het proces met wat zij zelf omschrijven als ‘on-Groningse trots’. Harry Oosting: ‘Niemand was bezig met het eigen belang. We wilden het voor alles en iedereen gewoon goed regelen, in openheid en met vertrouwen. Zonder verborgen agenda’s. Dat vond ik mooi om mee te maken.’

‘De taak is nu aan ons om elkaar te blijven vinden, ook als het aardbevingsdossier over een aantal jaren wordt gesloten. Ook op het vlak van vastgoedsturing, inkoop en op andere terreinen werken we steeds meer samen. De manier waarop we deze intensieve periode hebben beleefd, zie ik daarin als een grote meerwaarde.’