Ouderenhuisvesting

Er is specifieke aandacht nodig voor de ondersteuning van de woonbehoeften van ouderen. Door de vergrijzing zijn er over twintig jaar naar schatting 1,6 miljoen 80+ers, dat is twee keer zoveel als op dit moment. Dat vraagt om creatieve nieuwe woonvormen en nauwe samenwerking met diverse partners.

Gemeenten, woningcorporaties en zorg- en welzijnsinstellingen nemen samen de verantwoordelijkheid om voldoende en passende woningen beschikbaar te stellen voor kwetsbare ouderen. Woningcorporaties zorgen ervoor dat er in de komende 15 jaar 50.000 eenheden worden gerealiseerd in geclusterde woonvormen, speciaal voor oudere sociale huurders. Deze zijn voorzien van in ieder geval een gezamenlijke ontmoetingsruimte, die ook een functie voor de wijk kan vervullen. Woningcorporaties investeren jaarlijks € 40 miljoen in het levensloopbestendig maken van bestaande woningen om het mogelijk te maken dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen.

Het gaat niet goed met de huisvesting van aandachtsgroepen, waaronder senioren met een (toekomstige) zorgvraag, in Nederland. Dat bleek in 2021 uit het rapport Een thuis voor iedereen van de commissie-Ter Haar. In mei 2022 presenteerde minister Hugo de Jonge aan de Kamer het programma Een thuis voor iedereen. Aedes is betrokken bij de totstandkoming van het programma en werkt mee aan de praktische uitwerking ervan.

In het programma wordt onderkend dat hier een gezamenlijke rol is weggelegd voor de woningcorporaties, de gemeenten en de zorginstellingen. Samenwerking op alle niveaus is broodnodig om de ambities te behalen en ervoor te zorgen dat meer mensen een passende woning in een leefbare wijk vinden. Dit programma past bij de corporaties, dit is waar we voor staan.’

Aandachtsgroepen huisvesten vraagt om afstemmen en overleggen met gemeenten en uiteenlopende maatschappelijke partners. Het vraagt om voortdurend werken aan draagvlak en eigenaarschap. Voorwaarde voor succes is plannen sámen maken en onderschrijven. Goede woonzorgvisies zijn in dat proces cruciaal. Zodat we niet alleen afspraken over het wonen maken, maar ook over de zorg en begeleiding die mensen nodig hebben. Zodat zij een zachte landing in de wijk kunnen maken.

Op 1 januari 2026 moeten alle gemeenten een woonzorgvisie hebben. Deze visies vormen de basis om afspraken te maken met woningcorporaties, verhuurders, zorgaanbieders en zorgkantoren over wat mensen uit de aandachtsgroepen en ouderen, naast huisvesting, nodig hebben aan zorg en ondersteuning. Het begint met een analyse van de woonzorg-vraag.

In 2021 is 20 miljoen euro beschikbaar voor het stimuleren van geclusterde woningen voor ouderen. Deze middelen zijn bedoeld om geplande projecten naar voren te halen of een laatste zetje te geven. Corporaties zetten zich al jaren in voor passende woonvormen voor ouderen. Aedes deelt voorbeelden van woningcorporaties die met vernieuwende woonvormen bezig zijn.

Woningcorporaties zetten meer doorstroom- of seniorenmakelaars in om (oudere) huurders te begeleiden naar beter bij hen passende woningen. Het gaat bijvoorbeeld om koopwoningen, zorgwoningen en geclusterde woonvormen. Daarbij kijken ze naar woonwensen, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Woningcorporaties zijn bereid om landelijk een verhuiskostenvergoeding voor doorstromers af te spreken.

Ook het echtpaar Kuipers wil graag doorstromen naar een passende woning (zie video hieronder) .