In opdracht van het ministerie van BZK hebben de bureaus STEC en Brink de mogelijkheden van regulering van huurprijzen in de vrije sector in kaart gebracht (huurprijs van DAEB grens 752 tot 1.000 euro). Daarbij hebben ze de effecten op zowel betaalbaarheid als beschikbaarheid inzichtelijk gemaakt. Aanleiding was een motie van D66-Kamerlid Van Eijs. Politici maken zich immers zorgen over hoge huren en excessen in de vrije sector, waaronder snel stijgende aanvangshuren. Minister Ollongren stuurde de onderzoeken op 21 september 2021 met een begeleidende brief naar de Tweede Kamer.
Opties op basis van WWS versus WOZ
In de studie zijn 6 opties verkend, waarvan er drie zijn gebaseerd op WWS-punten (170 WWS punten plus 10 procent; 187 WWS-punten en 250 WWS-punten) en drie op een percentage van de WOZ-waarde (maximaal 4, 6 of 8 procent). Eén vraag die bij de keuze voor een scenario sowieso beantwoord moet worden is: reguleert de maatregel alleen de middenhuur of beïnvloedt die de huren in de hele vrijesector?
Effecten
In tabellen op pagina’s 12 en 13 van het STEC-rapport is zichtbaar welk effect van welke optie verwacht kan worden. Alle WWS-opties hebben een positief effect op de betaalbaarheid. Ze hebben geen of een sterk negatief effect op de beschikbaarheid.
Bij de WOZ-opties lopen de effecten op zowel betaalbaarheid als beschikbaarheid sterk uiteen, afhankelijk van het percentage. Het lage percentage (4 procent) is goed voor de betaalbaarheid en slecht voor de beschikbaarheid. Bij het hoge percentage is dat juist andersom.
STEC concludeert dat regulering kan bijdragen een verbeterde betaalbaarheid, maar dat het vrijwel altijd effect heeft op de investeringscapaciteit van verhuurders. Regulering zou gepaard moeten gaan met borging van middenhuur in beleid en stimuleringsmaatregelen voor verhuurders en ontwikkelaars. Ook wordt de suggestie gedaan maatregelen eerst tijdelijk in te voeren.
Aedes: regulering goed voor betaalbaarheid
Ook Aedes maakt zich zorgen om de betaalbaarheid van de middenhuur. Daarom kan Aedes zich goed voorstellen dat regulering van huurprijzen wordt ingevoerd, dat kan de betaalbaarheid op korte termijn al flink kan verbeteren, laat het onderzoek zien. Het moet dan gelden voor zowel nieuwe als bestaande contracten.
Aedes pleit ervoor het WWS-systeem door te trekken. Het is een bekende methodiek die leidt tot een evenwichtige huursector. Op deze manier sluiten de segmenten gereguleerde en vrije huur ook goed op elkaar aan. En percentages van de WOZ-waarde zou juist de prijsopdrijving in de koopsector verder in de huursector importeren.
