Gemeente bepaalt regels
De Huisvestingswet 2014 bepaalt dat gemeenten regels kunnen stellen voor de woonruimteverdeling van sociale huurwoningen in de eigen gemeente. Die regels leggen ze vast in een huisvestingsverordening, die voor maximaal vier jaar geldig blijft. Ze zijn daartoe overigens niet verplicht. Volgens een inventarisatie uit 2018 heeft 49 procent van de gemeenten een huisvestingsverordening. Soms vinden gemeenten het bijvoorbeeld niet nodig omdat de wachtlijsten voor sociale huurwoningen kort zijn.
In een huisvestingsverordening kan de gemeente een urgentieregeling opnemen, waarin staat welke groepen woningzoekenden voorrang krijgen. De volgende groepen moeten volgens de Huisvestingswet in ieder geval tot de urgente woningzoekenden worden aangewezen indien er sprake is van een urgentieregeling in de huisvestingsverordening*:
- Mantelzorgers en -ontvangers;
- Personen die in blijf-van-mijn-lijfhuizen verblijven.
Gemeenten kunnen zelf ook andere groepen aanwijzen, bijvoorbeeld daklozen of mensen met jonge kinderen die snel een woning nodig hebben vanwege een echtscheiding, mensen die hun huis uit moeten vanwege sloop of een zware medische indicatie hebben. Gemeenten kunnen ook bepaalde groepen woningen aanwijzen die naar woningzoekenden gaan die economisch of maatschappelijk aan de gemeente of regio gebonden zijn. Een urgentieverklaring aanvragen kan bij de eigen gemeente.
* Vergunninghouders
Tot 2017 behoorden ook vergunninghouders tot de verplichte categorieën. De Tweede Kamer besloot in september 2016 om de voorrangspositie van toegelaten vluchtelingen te schrappen uit de Huisvestingswet. De Kamer wil verdringing op de woningmarkt voor reguliere woningzoekenden voorkomen en vindt dat vergunninghouders zoveel mogelijk buiten de reguliere woningvoorraad moeten worden gehuisvest. De wet is op 1 juli 2017 in werking getreden.
De wetswijziging betekent overigens niet dat vergunninghouders nergens meer voorrang krijgen op de woningmarkt. Gemeenten mogen dat zelf bepalen. Het is met deze wetswijziging alleen niet meer verplicht om vergunninghouders als vaste categorie op te nemen in de urgentieregeling.
