Brede coalitie: verbeter huisvesting en ondersteuning aandachtsgroepen

Aedes-standpunt Aedes-standpunt · 8 juli 2021

De huisvesting van kwetsbare groepen moet verbeteren. Zij komen steeds vaker in sociale nood door gebrek aan een thuis. Dat concludeert een brede coalitie, die bestaat uit vijf ministeries (BZK, VWS, OCW, J&V, SZW), VNG, Aedes, G4 en G40. De coalitie pleit voor een spoedpakket aan maatregelen, in combinatie met een tienjarige Nationale Samenwerkingsagenda.

Het gaat niet goed met de huisvesting van aandachtsgroepen in Nederland. Mensen met een psychiatrische achtergrond of verstandelijke beperking, statushouders, arbeidsmigranten, daklozen, studenten, ouderen. Ze beconcurreren elkaar om het beperkte aantal beschikbare en betaalbare huurwoningen. Volgens de commissie ontbreekt bovendien een integrale aanpak, waarbij adequate huisvesting wordt gecombineerd met voldoende begeleiding, bestaanszekerheid en participatie aan de maatschappij.

Spoedpakket

De partijen pleiten voor een brede set urgente maatregelen in een spoedpakket, samen met een tienjarige Nationale Samenwerkingsagenda. Meer schuldpreventie, meer begeleiding, ontschotting van budgetten en voldoende financiële middelen voor gemeenten moeten sociale problemen voorkomen. Het creëren van extra woonruimte op korte termijn moet mogelijk worden door afschaffing van de kostendelersnorm en vereenvoudiging van de regels rond woningdeling en woningsplitsing.

Aanjagen woningbouw

Op langere termijn moet de woningbouw worden aangejaagd door (gedeeltelijke) afschaffing van de verhuurderheffing in combinatie met resultaatafspraken voor corporaties. Ook moet er voor nieuwbouw structurele ondersteuning komen via de Woningbouwimpuls en een Volkshuisvestingsfonds. Het gebrek aan locaties en lange vergunningsprocedures vormen nog steeds een bron van zorg. De commissie pleit daarom voor meer bestuurlijke samenwerking. Rijk en provincie moeten meer regie voeren en gemeenten (financieel) faciliteren.

Bijzondere aandacht

In de komende jaren is jaarlijks vijf miljard euro nodig om die gecombineerde aanpak te kunnen realiseren. Maar dit geld bespaart volgens de commissie veel kosten die nu nog voortvloeien uit de sociale ellende van mensen die niet goed gehuisvest of begeleid worden. Bijzondere aandacht geeft het rapport aan de leeftijdscategorie van 18-23 jaar. Goede huisvesting en tijdige ondersteuning kunnen ergere problemen en daarmee maatschappelijke kosten op latere leeftijd voorkomen.

Concurrentie

Aedes is blij met de aanbevelingen van het rapport. Voorzitter Martin van Rijn: ‘Het aantal beschikbare sociale huurwoningen voor deze aandachtsgroepen is veel te laag om te kunnen voldoen aan de enorme vraag. Hierdoor ontstaat er als het ware concurrentie tussen urgent woningzoekenden. En dat is precies wat je niet wil voor mensen die vaak toch al kwetsbaar zijn. De voorgestelde maatregelen kunnen zowel op korte als lange termijn veel van de kopzorgen oplossen.’