Toezichthouder: Onvoldoende geld bij corporaties om hoge verwachtingen waar te maken

Overheden en de maatschappij verwachten veel van woningcorporaties, maar hun financiële mogelijkheden zijn de afgelopen jaren afgenomen. Niet alle ambities zijn haalbaar. In een aantal regio’s knelt het al en er is een risico dat ook in andere gebieden gewenste investeringen in de woningmarkt niet haalbaar zijn. Dit blijkt uit het Sectorbeeld van de toezichthouder, de Autoriteit woningcorporaties (Aw). De Aw concludeert ook dat corporaties hun basis op orde hebben en voldoen aan de Woningwet.

Hoge verwachtingen

Rijk, lokale overheden en maatschappij verwachten veel van woningcorporaties, zo stelt de Aw. Dat betekent huren betaalbaar houden, meer sociale huurwoningen bouwen, ook voor middeninkomens, en eraan bijdragen dat wijken leefbaar blijven. Maar van corporaties wordt ook verwacht dat ze het voortouw nemen bij de verduurzaming van de Nederlandse woningvoorraad, signaleert de Aw.

Investeringsruimte onder druk

Dat alles kan alleen maar met forse investeringen van corporaties. Echter: de Aw signaleert ‘ongunstige financiële ontwikkelingen onder invloed van onder meer rijksbeleid’, die de financiële mogelijkheden van corporaties beperken. En dat kan nog erger worden door stijgende bouwkosten en verder oplopende belastingen. In een aantal gebieden (Den Haag/Rotterdam, West- en Midden-Brabant, regio Amsterdam) blijven de geplande investeringen de komende jaren al achter.

Niet alles kan

‘De stapeling van alle investeringsambities waar de sector op wordt aangesproken, is potentieel hoger dan realiseerbaar’, schrijft de toezichthouder. Niet alle ambities zijn haalbaar: ‘Corporaties en stakeholders zullen de investeringsambities mogelijk scherper moeten prioriteren.’

Basis op orde

Volgens de Aw hebben corporaties de basis op orde hebben en voldoen zij aan de herziene Woningwet. ‘Bij de meeste corporaties spelen geen noemenswaardige problemen op het gebied van governance, rechtmatigheid, financiën en integriteit.’

Aw: Heroverweeg verhuurderheffing

Op basis van die analyse komt de Aw tot de aanbevelingen aan minister Ollongren van Wonen om ‘het overheidsbeleid inzake verhuurderheffing, huurprijsbeleid en passend toewijzen in samenhang te heroverwegen’. Daarbij moet aandacht zijn voor de effecten op de investeringsruimte van individuele corporaties en vooral in regio’s waar de druk op de woningmarkt hoog is. De toezichthouder waarschuwt echter expliciet voor herverdeling van geld over corporaties en regio’s: ‘Het stelsel functioneert doelmatiger als corporaties vanuit hun eigen verantwoordelijkheid en middelen de opgave kunnen oppakken, zo nodig in regionaal verband.’

Sectorbeeld

Het Sectorbeeld is een jaarlijkse uitgave van de Autoriteit Woningcorporaties (Aw). De toezichthouder beschrijft daarin hoe de corporatiesector er voor staat.