Platform 31: sociaal wonen staat er slecht voor

Expert
Bob Witjes
Belangenbehartiger

Onvoldoende betaalbare woningen, minder fijne wijken en afnemende kwaliteit van de woningvoorraad. Dat is volgens onderzoek van Platform31 het resultaat van dertig jaar Rijksbeleid op volkshuisvesting. Woningcorporaties willen hier wat aan doen, maar kunnen dat niet. Het Rijk is volgens de onderzoekers aan zet om het tij te keren.

Het rapport Gebouw van de volkshuisvesting; renovatie gewenst! meldt dat huurders hun huren door de invoering van de verhuurderheffingharder zagen stijgen dan de inflatie. Doordat de lonen van de mensen met lagere inkomens achterbleven en de kosten voor levensonderhoud juist fors stegen, hebben steeds meer mensen moeite om de huren te betalen. Dat had erger kunnen zijn zonder de afspraken uit het Sociaal Huurakkoord van Aedes en de Woonbond om de huren niet harder te laten stijgen dan inflatie. Niet voor niets stelt het rapport dat hier een belangrijke opgave ligt voor volkshuisvestings- én inkomensbeleid.

Het rapport toont aan dat de wachtlijsten in de sociale huur verder opliepen. Maar naast de laagste inkomens komen steeds meer mensen met een middeninkomen in de knel op de woningmarkt. Dat verergert als er niets gebeurt.

De overheid moet meer bijdragen, bijvoorbeeld met een hogere huurtoeslag en minder belastingen voor corporaties. De onderzoekers onderschrijven het rapport Opgaven en middelen dat corporaties hun taken niet meer kunnen uitvoeren. De onderzoekers denken zelfs dat de situatie erger is dan daar geschetst, omdat dit rapport niet ingaat op zaken als middenhuur, extra leefbaarheidsuitgaven en een snellere vervanging van de huidige voorraad.

Nieuwbouw

Platform 31 meldt ook dat nieuwbouw achterblijft. Van alle bouwplannen van corporaties komt volgens de onderzoekers maar 60 procent van de grond. Gestegen bouwkosten en gebrek aan locaties, maar ook milieuregelgeving (stikstof en PFAS) zijn volgens de onderzoekers belangrijke oorzaken. Zij roepen op tot meer beleid voor ruimtelijke ordening op Rijksniveau. Aedes onderschrijft dat meer regie op bijvoorbeeld bouwlocaties voor sociale huur van groot belang is.

Het rapport gaat ook in op wijken met veel sociale huurwoningen waarin de leefbaarheid onder druk staat. De zorgwekkende conclusies van het rapport ‘Veerkracht in de corporatiebezit’ worden hiermee nog maar eens benadrukt. Fysieke aanpassingen in de wijk, zoals het opknappen van verouderde woningen, kunnen positief bijdragen aan de leefbaarheid. De wijkenaanpak van tien jaar geleden stimuleerde dat, maar die heeft het Rijk stopgezet. Dat corporaties minder mogen doen aan leefbaarheid, helpt volgens de onderzoekers niet.

Wonen en zorg

Gemeenten zien corporaties als partner in de verbetering van wijken, maar ook in de zorg. Veel woningen zijn nog niet geschikt voor mensen die extra zorg nodig hebben. Daarnaast moeten de woningen ook mee veranderen met de toenemende vergrijzing. De onderzoekers vinden dat corporaties en gemeenten die opgave gezamenlijk beter in beeld moeten krijgen.

Lees het bericht op de site van Platform 31 met een link naar het rapport