Overheidsgarantie nooit aangesproken
Woningcorporaties kunnen voor het bouwen, onderhouden en renoveren van
sociale huurwoningen via het WSW gegarandeerde leningen afsluiten tegen een
lagere rente (zogeheten borging). Volgens de onderzoekers scheelt dit de
corporaties 700 miljoen euro rente per jaar. Bovendien krijgen corporaties door
de borging makkelijker financiering voor hun projecten. Banken rekenen een
lagere rente omdat zij er zeker van zijn dat zij bij financiële problemen van de
corporatie hun geld terugkrijgen. Want als een corporatie niet aan haar
betalingsverplichtingen kan voldoen, betalen andere aan het WSW deelnemende
corporaties. In tweede instantie staat de overheid garant. Corporaties hebben
overigens nog nooit van die overheidsgarantie gebruik hoeven maken.
Saneringsbijdrage
Tegenover de lagere rentelasten staan de kosten die corporaties maken als zij
een collega-corporatie moeten redden, via de zogeheten saneringsbijdrage. Tussen
1990 en 2012 hebben corporaties 20 keer een andere corporatie moeten redden, wat
hen in totaal 1,3 miljard euro kostte. Dit komt neer op zo’n 70 miljoen euro per
jaar. Corporaties besparen door het garantiestelsel dus netto 630 miljoen euro
per jaar. Geld dat ze kunnen gebruiken om meer te investeren in de
volkshuisvesting.
Afschaffing onwenselijk
De onderzoekers stellen dat het garantiestelsel van grote waarde blijkt
te zijn. Afschaffing van het stelsel is volgens hen onwenselijk en duur.
Onderzoek Aedes
Minister Blok heeft aanpassingen in het borgingsstelsel aangekondigd,
waardoor de politiek meer invloed krijgt op het WSW. Ook zouden corporaties
wellicht een premie gaan betalen voor de garantstelling door de overheid, hoewel
daar in de praktijk nog nooit een beroep op gedaan is. Aedes buigt zich daarom
ook over andere manieren voor het verkrijgen van goedkope financiering voor
corporaties.