Klimaatadaptatie in woningbouw: Rotterdam past zich aan

Expert
Dorris Derksen
Belangenbehartiger

Klimaatverandering heeft gevolgen voor de manier waarop we onze steden inrichten en onze huizen bouwen. Heftige regenbuien, langdurige droogte en flinke hitte zullen steeds vaker voorkomen. In Rotterdam werken de gemeente, drie waterschappen en vier corporaties samen aan oplossingen.

‘Je kunt niet zonder elkaar’, stelt Rosemarie van Ham van de gemeente Rotterdam. De stad is een voorloper als het gaat om klimaatadaptatie. ‘We kijken niet alleen naar onze eigen publieke ruimte, maar ook, met externe partijen, naar de private ruimte. Toen we vijf jaar geleden hiermee begonnen, waren we al snel in gesprek met corporaties. Niet zo gek, als je bedenkt dat corporaties een groot deel van de woningen in de stad beheren.’ De gemeente werkt nauw samen met Havensteder, Woonstad, Woonbron en Vestia. Om de samenwerking te intensiveren is Van Ham een jaar lang deels ‘gedetacheerd’ geweest bij Havensteder en Woonbron. ‘Zo leer je elkaars werkveld kennen: waar loopt een corporatie tegenaan? Hoe kunnen we elkaar helpen en ondersteunen?’

Kennis in huis

Van Ham gaf corporaties vooral veel praktische ondersteuning. ‘Met mijn kennis en ervaring kon ik informatie bieden en de juiste relaties leggen. Om een samenwerkingsverband op poten te zetten, moet je eerst weten wie jou kan helpen en wie jij kunt helpen.’ Inmiddels is de samenwerking flink uitgebreid: de vier corporaties hebben standaard een dag per week een medewerker van het ingenieursbureau van de gemeente Rotterdam in huis.

Wat klimaatadaptatie concreet betekent voor woningcorporaties, hangt af van de situatie. Denk aan een slimme aanleg van (binnen)tuinen, zodat ze niet direct blank staan na een fikse regenbui en daarnaast oververhitting van omliggende bouw beperken. ‘Wat je ook doet, ieder plan begint met prioritering. Waar gaan corporaties aan de slag met nieuwbouw, renovaties of groot onderhoud? Wat doet de gemeente in die wijk? En hoe kunnen gemeente en corporaties het gebied samen klimaatbestendig inrichten?’

Anders kijken

Een format, toepasbaar voor iedere gemeente of corporatie, is er niet: ‘In elke wijk zijn de ondergrond, de inrichting en de sociale samenstelling anders. Natuurlijk kunnen we in algemene zin advies geven over aandachtspunten. Maar de invulling is maatwerk.’

Klimaatadaptatie zal langzaamaan terrein winnen, verwacht Van Ham, ook bij corporaties. ‘De verhuurderheffing drukt nu zwaar op het budget van de woningcorporaties. Wordt die afgeschaft of verminderd dan hebben corporaties meer investeringsruimte, bijvoorbeeld voor klimaatadaptatie. Dat betekent overigens niet automatisch veel extra kosten. ‘Het is een andere manier van kijken naar vastgoed. Je gaat mee met de veranderingen in de stad. Samenwerking is dan niet meer dan logisch. Organisatie-denken wordt relatie-denken.’

Meer weten over klimaatadaptatie en woningbouw?

De gemeente Rotterdam, Havensteder, Woonstad, Woonbron, Vestia, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Hoogheemraadschap van Delfland, Waterschap Hollandse Delta en Buro Bergh hebben een boekje uitgebracht over klimaatadaptatie en woningbouw.

Download de publicatie We passen ons aan.

Meer voorbeelden van klimaatadaptatie en woningbouw staan in de publicatie Samenwerken aan goed wonen.