‘Uit dit onderzoek blijkt dat de administratiekosten voor woningcorporaties de pan uit rijzen', zegt Aedes-voorzitter Marnix Norder. Terwijl we dat geld veel beter kunnen besteden aan nieuwe woningen en verduurzaming.’
Norder: ‘Corporaties moeten bijvoorbeeld op zes verschillende manieren de waarde van hun woningen bepalen. Dat kost hen jaarlijks al meer dan 25 miljoen euro. Totaal onnodige kosten, je zou toch zeggen dat één keer waarderen voldoende moet zijn. Onze zestien voorstellen om de administratiekosten met 28 miljoen te verlagen, liggen op tafel. We gaan daarover graag in gesprek met het ministerie, de Aw en het WSW.’
Aedes stuurde het rapport in november 2017 naar minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en naar de Tweede Kamer. De branchevereniging vraagt de politiek de resultaten van het onderzoek te betrekken bij de evaluatie van de Woningwet.
Klik op de afbeelding voor een grote versie.
Eenmalige invoeringskosten: 77 miljoen
De nieuwe Woningwet ging in op 1 juli 2015. De wet is zo complex dat het corporaties, gemeenten en andere partijen veel tijd kostte alle implicaties te doorgronden. De wet werd onder politieke druk snel ingevoerd, allerlei informatie was pas laat beschikbaar. ICT-leveranciers konden hun systemen niet op tijd aanpassen. Daardoor liepen de invoeringskosten voor corporaties onnodig op tot 77 miljoen. Dit is bijna twee keer zoveel als vooraf berekend.
Structurele jaarlijkse kosten: 90 miljoen
Allerlei regels en eisen in de Woningwet leiden tot extra administratie en kosten. En als de wet volledig ingevoerd is, kunnen de kosten wel eens boven de 100 miljoen euro uitkomen. Dat is nog exclusief 15 miljoen euro organisatiekosten van de toezichthouder, die ook voor rekening van de sector komen.
Onderstaande eisen uit de wet nemen de grootste toenames voor hun rekening.
- Marktwaardering: 25,3 miljoen euro
Corporaties moeten voortaan hun vastgoed waarderen tegen marktwaarde. Dit kost veel extra tijd en geld voor taxateurs en accountants. - Passend toewijzen: 17,3 miljoen euro
Voor de strengere regels voor woningtoewijzing moet de corporatie het inkomen van woningzoekenden controleren. Dit kan niet op een eenduidige manier en is vaak tijdrovend. - Prestatieafspraken: 10,3 miljoen euro
Corporaties maken jaarlijks met gemeenten en huurdersorganisaties afspraken over hun activiteiten. Dit vraagt om veel informatie op detailniveau en veel overleg met iedere gemeente afzonderlijk. - Verslaglegging en verantwoordingsinformatie: 7,2 miljoen euro
Toezichthouder Autoriteit woningcorporaties (Aw) vraagt steeds meer en steeds gedetailleerdere informatie op over verantwoording en prognoses.
Hoe kunnen de kosten omlaag?
De onderzoekers noemen zestien mogelijke aanpassingen van de wet waardoor de administratieve lasten met 28 miljoen euro kunnen dalen. De grootste besparingsmogelijkheden:
- Minder verantwoordings- en prognose-informatie: 6,1 miljoen euro
Er wordt al gewerkt aan een efficiëntere manier van opvragen van gegevens door de Aw en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). - Eén waarderingsmethodiek: 5,6 miljoen euro
Corporaties moeten, naast de zeer complexe marktwaardering, hun vastgoed ook waarderen tegen bedrijfswaarde, historische kostprijs, leegwaarde, fiscale waardering en WOZ-waarde. - Centraal register voor inkomenstoets: 5,4 miljoen euro
Via een landelijk register voor inkomensgegevens, aangesloten op de Belastingdienst, kunnen corporaties efficiënt de inkomens van woningzoekenden controleren. Dit scheelt tijd voor corporaties, maar levert ook een aanzienlijke besparing op de accountantskosten.