Wat gaat er veranderen door de Omgevingswet?
‘Met de Omgevingswet zullen er 26 wetten en zo’n 60 Algemene Maatregelen van
Bestuur’ (AMvB) verdwijnen die gaan over ruimte, bouwen, infrastructuur, natuur
en milieu. Een bouwer of een ambtenaar die wil weten of een project volgens het
ontwerp mag worden gebouwd, hoeft straks nog maar in één document te kijken. Dat
is dus overzichtelijker. De nieuwe wet biedt ook meer ruimte voor lokale
afwegingen. Gemeenten en provincies moeten in een Omgevingsvisie hun ambities
voor de leefomgeving beschrijven. Gemeenten moeten daarnaast ook een
Omgevingsplan maken ter vervanging van onder andere de huidige
bestemmingsplannen. Bij het maken van die Omgevingsvisies en Omgevingsplannen
kunnen organisaties zoals woningcorporaties met de gemeente hun wensen en
voornemens bespreken. Het is belangrijk voor corporaties om daar al in een vroeg
stadium bij aangehaakt te raken. Dan kunnen zij aangeven wat zij willen en wat
zij liever niet willen.’
Kunt u een voorbeeld geven wat er concreet verandert voor
corporaties?
‘Neem de transformatie van leegstaande kantoren tot woning. Dat wordt
eenvoudiger. Nu zijn er bijvoorbeeld belemmerende regels op het gebied van de
geluidskwaliteit als een corporatie een kantoorpand langs een snelweg wil
ombouwen tot tijdelijke woonruimte. Straks kan een gemeente er zelf voor kiezen
om die landelijke geluidseisen te versoepelen. Maar dat moet de gemeente dan wel
vastleggen. Corporaties moeten hun transformatieplannen met een kantoor dus al
bij de totstandkoming van de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan op tafel
leggen.’
De wet maakt het dus mogelijk om lokaal af te wijken van landelijke
regels?
‘Dat klopt. Gemeenten kunnen keuzes maken die verder strekken dan wat een AMvB
regelt. Eén van de AMvB’s in de nieuwe wet wordt het Bouwbesluit. Hierin zijn de
landelijke afspraken over de EPC-norm vastgelegd, de energieprestatiecoëfficiënt
die uitdrukt wat het theoretische energieverbruik van een woning is. Om de
duurzaamheid van woningen te verbeteren, kunnen gemeenten besluiten van die
landelijke EPC-norm af te wijken. Dat kan echter alleen wanneer ze dat in het
Omgevingsplan vastleggen.’
De Omgevingswet biedt dus ook ruimte voor het vastleggen van
duurzaamheidsafspraken ?
‘Zeker. Behalve over de EPC-norm ligt het bijvoorbeeld ook voor de hand dat een
gemeente afspraken over duurzame energieopwekking in het Omgevingsplan vastlegt.
Bijvoorbeeld over stadswarmte. ‘
Kunnen corporaties zich nu al op de nieuwe wet voorbereiden?
‘We gaan alle veranderingen natuurlijk regelen in een overgangsregeling. Maar er
zijn al verschillende pilots waarin gemeenten aan de slag zijn met
Omgevingsvisies en Omgevingsplannen. Zo zijn er pilots waarbij gemeenten al
vooruit kunnen lopen op het omgevingsplan door met de Crisis- en herstelwet te
experimenteren. Zij mogen daarbij de reikwijdte van het bestemmingsplan
verbreden van ‘goede ruimtelijke ordening’ naar een ‘gezonde en veilige fysieke
leefomgeving’. Het kan voor corporaties interessant zijn om daar nu al bij aan
te sluiten.’
De Omgevingswet treedt volgens planning in 2018 in werking. Uitgebreide informatie over de wet, het invoeringsprogramma en de pilots Omgevingsvisie en de pilots Omgevingsplan zijn te vinden op het omgevingswetportaal.