Optoppen geeft impuls aan de buurt

Expert
Maarten Georgius
Adviseur opdrachtgeverschap

Woningen slopen of renoveren? Woningcorporatie Vidomes koos voor een grondige renovatie van  appartementen in Zoetermeer, in combinatie met optoppen: een extra woonlaag op het dak. Dat kostte wat moeite, maar het resultaat mag er zijn, een boost voor de wijk en extra woningen erbij!

Inmiddels zijn de bestaande woningen flink gerenoveerd en zijn de optopwoningen gerealiseerd. Het aangrenzende verzorgingstehuis bood tijdens de bouwwerkzaamheden logeerwoningen voor de bewoners van de appartementen. Vidomes is van plan dit verzorgingstehuis te transformeren naar een wooncomplex met woningen voor senioren, gezinnen en starters. Het is de bedoeling ook op dit gebouw nog een extra woonlaag te maken. 

Volgens Loulou de Bruijn, projectontwikkelaar bij Vidomes, is dit een logische aanpak: ‘Een losstaand optopproject uitvoeren zal niet zo snel lonen. Optoppen heeft namelijk behoorlijk wat voeten in de aarde. Niet alleen qua techniek, zoals constructies en installaties, maar ook qua vergunningen. Ga je een complex grondig renoveren met bijvoorbeeld een dakaanpak, kijk dan of er kansen zijn voor optoppen. Voor een renovatie moet je sowieso nauw contact onderhouden met bewoners. Dus dan gaat optoppen, bij wijze van spreken, in één adem door.’

Buurt knapt op van vernieuwing

‘We hebben onze huurders goed geïnformeerd over onze plannen en de uitvoering daarvan’, vertelt Lesley Planken, ook projectontwikkelaar bij Vidomes. ‘Over het optoppen maakten huurders zich niet zo’n zorgen, wel over de werkzaamheden in hun eigen appartement. Opvallend bij deze doelgroep is dat een nieuwe keuken en badkamer voor hen niet zo hoeft. Dat vinden ze te veel gedoe op hun oude dag.’ Maar omdat Vidomes toch een keer de appartementen moest renoveren, heeft de corporatie de werkzaamheden doorgezet. ‘Ook omdat dit voor de buurt heel belangrijk is’, vertelt Sara Peters, assetmanager. ‘Deze woningen waren hard aan vernieuwing toe. Door de renovatie en het optoppen grondig en zorgvuldig aan te pakken, hebben we het complex een nieuwe en frisse uitstraling weten te geven. Daar profiteert de hele buurt van.’     

‘Optoppen vraagt om deskundigheid, van bijvoorbeeld een architect, een aannemer en adviseurs’, aldus De Bruijn. ‘Er is hier geen sprake van een standaardaanpak. Ieder complex zit weer anders in elkaar.’ ‘Je kunt zelfs niet vertrouwen op bouwtekeningen’, vult Planken aan. ‘Soms blijkt een schacht op een andere plek te zitten dan op de tekening is aangegeven. In andere gevallen gaat het om slechts enkele centimeters verschil. Dat vraagt wat van je improvisatievermogen.’ 

Daarnaast vergt het vergunningentraject een lange adem. De Bruijn: ‘Voor een gemeente is dit iets nieuws, dat maakt dat ze voorzichtig zijn. We hebben uiteindelijk met onze eigen juridisch adviseur de gemeente weten te overtuigen dat onze plannen echt passen binnen de wet- en regelgeving.’ Gelukkig pakte het resultaat zó goed uit, dat de betrokken wethouder nu heel enthousiast is over optoppen. Peters: ‘We hebben er een ambassadeur bij! Dat heb je nodig in dit soort projecten.’

Gerenoveerde woningen

Architect: Steenhuis Bukman Architecten, fotograaf: Jannes Linders

Optoppen grondig aanpakken

Hoewel het optoppen niet vanzelf ging, is Vidomes positief. Het is uiteindelijk goedkoper dan nieuwbouw, je hebt geen problemen met het verwerven van grond en het geeft, dankzij de nieuwe uitstraling, een impuls aan de buurt. In het geval van Zoetermeer is het een mooi alternatief voor sloop/nieuwbouw. Peters: ‘Veel wijken in Zoetermeer zijn aan vernieuwing toe. Die kun je onmogelijk allemaal slopen. Met optoppen bouw je sneller en goedkoper. En mensen kunnen in hun eigen vertrouwde buurt blijven wonen.’

Veel voordelen dus. Alle drie willen wel meegeven dat optoppen alleen een succes kan worden, als je het goed voorbereidt met partners en bewoners én gaat voor kwaliteit. Planken: ‘Denk niet dat je dit er even bij kunt doen, of voor een koopje een paar woningen kunt toevoegen.’ Peters: ‘Laat zien dat je met optoppen echt iets toevoegt aan de wijk. Dan krijg je medestanders en kun je deze manier van bouwen vaker toepassen en verder verbeteren.’